Để dễ hình dung, em sẽ chia sẻ theo kiểu so sánh trực quan nhất, như mình đang đứng trước ba “người anh em” trong một gia đình lớn của gỗ vậy đó.

1. Gỗ Tự Nhiên – “Anh Cả” Truyền Thống, Đậm Chất Mộc

Gỗ tự nhiên chính là “anh cả” trong gia đình gỗ. Từ xa xưa, ông bà ta đã dùng gỗ tự nhiên để làm nhà, đóng đồ đạc rồi. Nó là những thân cây được khai thác trực tiếp từ rừng, sau đó trải qua các bước sơ chế như xẻ phách, tẩm sấy (đôi khi có, đôi khi không tùy loại và quy trình).

• Ưu điểm mà em “ưng” nhất:
  • Vẻ đẹp độc đáo, không trùng lặp: Mỗi vân gỗ, mỗi thớ gỗ đều là độc nhất vô nhị. Nhìn vào một tấm gỗ tự nhiên, mình cảm nhận được cái “hồn” của cây, cái sự mộc mạc, gần gũi với thiên nhiên mà không vật liệu nào có được. Đúng là “cha mẹ sinh con, trời sinh tính”, mỗi cây gỗ có một vẻ đẹp riêng, không lẫn vào đâu được.
  • Độ bền cao, chịu lực tốt: Nếu được tẩm sấy và xử lý tốt, gỗ tự nhiên có độ bền “khủng khiếp”, có thể tồn tại hàng chục, thậm chí hàng trăm năm. Mấy bộ bàn ghế cũ của ông bà để lại mà xem, vẫn cứ “trơ gan cùng tuế nguyệt” đó thôi.
  • Giá trị lâu dài: Đồ gỗ tự nhiên không chỉ là vật dụng, mà còn là một khoản đầu tư, một tài sản có giá trị theo thời gian.
• Nhưng “anh cả” này cũng có “nhược điểm” đó nha:
  • Dễ bị co ngót, cong vênh: Đây là nỗi “ám ảnh” của nhiều người khi dùng gỗ tự nhiên, đặc biệt là ở những vùng khí hậu khắc nghiệt như Việt Nam mình. Gỗ tự nhiên rất “nhạy cảm” với sự thay đổi độ ẩm không khí, nên dễ bị giãn nở, co ngót, dẫn đến cong vênh, nứt nẻ.
  • Bị mối mọt, nấm mốc tấn công: Nếu không được xử lý kỹ lưỡng, gỗ tự nhiên là “món ăn khoái khẩu” của mối mọt, nấm mốc, làm giảm tuổi thọ và mất đi vẻ đẹp ban đầu.
  • Giá thành cao: Với nguồn tài nguyên ngày càng khan hiếm, gỗ tự nhiên thường có giá thành rất cao, đặc biệt là các loại gỗ quý.
  • Khó thi công: Đôi khi những tấm gỗ lớn, nặng nề cũng gây khó khăn trong quá trình vận chuyển và lắp đặt.

2. Gỗ Công Nghiệp – “Em Út” Năng Động, Tiết Kiệm

Gỗ công nghiệp thì lại là “em út” trong nhà, sinh sau đẻ muộn nhưng lại rất được việc và phổ biến trong thời đại hiện nay. Nó không phải là gỗ nguyên khối mà được tạo ra từ việc nghiền nhỏ gỗ vụn, mùn cưa, dăm gỗ hoặc các sợi gỗ, sau đó trộn với keo và ép dưới áp suất, nhiệt độ cao để tạo thành tấm. Phổ biến nhất là MDF, MFC, HDF, Plywood (ván ép).

• Ưu điểm mà em thấy “hợp ví” nhất:
  • Giá thành phải chăng: Đây là điểm mạnh “ăn tiền” nhất của gỗ công nghiệp. Nó giúp nhiều gia đình có thể tiếp cận và sở hữu đồ nội thất đẹp mà không cần “đau ví”.
  • Màu sắc, mẫu mã đa dạng: Nhờ công nghệ phủ bề mặt, gỗ công nghiệp có vô vàn lựa chọn về màu sắc, vân gỗ (giả vân gỗ tự nhiên, vân đá, vân vải…), giúp mình thỏa sức sáng tạo trong thiết kế.
  • Dễ gia công, thi công nhanh: Gỗ công nghiệp thường có độ đồng đều cao, dễ cắt xẻ, khoan, và lắp đặt, giúp rút ngắn thời gian thi công.
  • Ít cong vênh, co ngót hơn gỗ tự nhiên: Vì đã được ép và kết dính bằng keo, gỗ công nghiệp ít bị ảnh hưởng bởi độ ẩm hơn gỗ tự nhiên nguyên khối.
• Nhưng “em út” này cũng có vài điểm “yếu lòng”:
  • Độ bền và khả năng chịu lực hạn chế: So với gỗ tự nhiên, gỗ công nghiệp không thể “đọ” được về độ bền và khả năng chịu lực. Đặc biệt là khi gặp nước, nếu không phải loại chống ẩm tốt, rất dễ bị trương nở, bở ra.
  • Tuổi thọ không cao bằng: Thường thì tuổi thọ của đồ gỗ công nghiệp chỉ khoảng vài năm đến chục năm nếu được bảo quản tốt.
  • Khả năng chịu ẩm kém: Một số loại gỗ công nghiệp thông thường rất kỵ nước. Dù có loại chống ẩm nhưng cũng không thể dùng cho các môi trường quá ẩm ướt hay ngoài trời.
  • Chứa hóa chất (keo dán): Đây là điều mà nhiều người lo ngại. Các loại keo dán gỗ công nghiệp có thể chứa formaldehyde, một chất không tốt cho sức khỏe nếu vượt ngưỡng cho phép.

3. Gỗ Biến Tính – “Thế Hệ Mới” Với Sức Mạnh Vượt Trội

Giờ mới đến “ngôi sao” của chúng ta – gỗ biến tính. Như em đã chia sẻ ở bài trước, gỗ biến tính vẫn là gỗ tự nhiên 100%, nhưng nó đã trải qua một quá trình “lột xác” ngoạn mục bằng cách xử lý nhiệt ở nhiệt độ cao (không dùng hóa chất). Quá trình này làm thay đổi cấu trúc hóa học và vật lý của gỗ, giúp nó “tiến hóa” thành một phiên bản hoàn thiện hơn.

• Điểm khác biệt “đắt giá” nhất so với gỗ tự nhiên thông thường:
  • Khả năng ổn định kích thước vượt trội: Đây là “vũ khí bí mật” của gỗ biến tính. Nhờ loại bỏ các thành phần hút nước, gỗ biến tính ít bị co ngót, cong vênh hơn gỗ tự nhiên thông thường đến 50-90%. Điều này cực kỳ quan trọng khi làm sàn gỗ, ốp tường, đặc biệt là cho các ứng dụng ngoài trời. Anh chị nào dùng sàn gỗ ngoài trời mà cứ lo nó cong vênh, nứt nẻ thì gỗ biến tính chính là “cứu tinh” đó.
  • Chống chịu mối mọt, nấm mốc tối ưu: Quá trình xử lý nhiệt làm thay đổi cấu trúc của gỗ, khiến nó không còn là “món ăn ngon” của mối mọt và nấm mốc nữa. Đây là một lợi thế cực lớn so với gỗ tự nhiên chưa xử lý kỹ.
  • Màu sắc tự nhiên, bền đẹp: Gỗ biến tính có màu nâu sẫm đặc trưng, rất sang trọng và đồng đều từ trong ra ngoài. Màu này được tạo ra tự nhiên bằng nhiệt chứ không phải nhuộm, nên rất bền và không bị phai.
  • Thân thiện môi trường: Không sử dụng hóa chất độc hại, chỉ dùng nhiệt và hơi nước, nên nó là vật liệu xanh, an toàn cho sức khỏe.
• So với gỗ công nghiệp:
  • Độ bền và tuổi thọ cao hơn hẳn: Gỗ biến tính mang bản chất của gỗ tự nhiên nên độ bền và tuổi thọ của nó vượt xa gỗ công nghiệp, có thể lên đến hàng chục năm, thậm chí lâu hơn.
  • Chịu nước, chịu nhiệt tốt hơn nhiều: Điều này hiển nhiên rồi. Gỗ biến tính dùng được cả cho ngoại thất, nơi mà gỗ công nghiệp rất khó “trụ” được.
  • Giá thành cao hơn: Dù không “chát” bằng gỗ tự nhiên quý hiếm, nhưng gỗ biến tính có giá thành cao hơn gỗ công nghiệp đáng kể do quy trình xử lý phức tạp và những ưu điểm vượt trội mà nó mang lại.

Tóm lại, chọn loại gỗ nào cho “chuẩn gu”?

Vậy thì, khi đứng trước ba “ứng cử viên” này, mình nên chọn ai đây?

• Nếu bạn là người yêu thích vẻ đẹp mộc mạc, sự độc đáo của từng vân gỗ, và không ngại chi phí cao, đồng thời chấp nhận những “tính cách” hơi “khó chiều” của nó (dễ co ngót, cần bảo dưỡng), thì gỗ tự nhiên truyền thống vẫn là lựa chọn tuyệt vời.
• Nếu bạn cần một giải pháp kinh tế, đa dạng về màu sắc, dễ thi công và chỉ dùng cho nội thất khô ráo, ít tiếp xúc với nước, thì gỗ biến tính là một lựa chọn không tồi.
• Còn nếu bạn đang tìm kiếm một vật liệu gỗ tự nhiên có độ bền vượt trội, ổn định cao, chống chịu tốt với thời tiết khắc nghiệt, mối mọt, nấm mốc, đặc biệt là cho các ứng dụng ngoài trời hoặc nơi cần độ ổn định cao như sàn, ốp tường, và sẵn sàng đầu tư cho chất lượng lâu dài, thì gỗ biến tính chính là “siêu vật liệu” mà bạn đang tìm kiếm đó.

Mỗi loại gỗ có một “cá tính”, một “sứ mệnh” riêng. Quan trọng là mình hiểu rõ đặc tính của từng loại để đưa ra quyết định phù hợp nhất với nhu cầu, túi tiền và phong cách sống của mình.